Nootmuskaten

“Martens nutmegged Millie Bright” schreef de Guardian in het verslag van de Europa league vrouwen finale. “To nutmeg/ nutmegged/ nutmegged”, ofwel nootmuskaten/ nootmuskaatte/ genootmuskaat^[1]ik volg hier baten/baatte/gebaat alhoewel laten/liet/gelaten vrolijker zou zijnis een voetbalterm die betekent de bal tussen de benen doorspelen, waarbij de muskaatnoot een verwijzing is naar de testikels. De uitdrukkingen “she’s got balls” en “she’s got spunk” zijn in strikt overdrachtelijke zin op te vatten kwalificaties van vrouwen die de typerende en beste 😁 eigenschappen van mannen bezitten, maar in het vrouwenvoetbal klinkt het wat scheef.

Het nederlandse woord nootmuskaat is vreemd, want het zou eigenlijk muskaatnoot moeten zijn, zoals paranoot en hazelnoot. Het is dan ook muskaatbloem, muskaatboom enz. De vorm nootmuskaat is latijns, waarschijnlijk via het portugees noz-mozcada. Muskaat/muskus refereert aan het aroma van het mannelijke muskusdier.^[2]latijn <arabisch <perzisch <oudindisch muṣka- [balzak, testikel], wegens de gelijkenis met de muskusklier.

Moschus moschiferus (muskusdier)

Muskus, in Engels is dit musk, in Frans musc, dit komt van Latijn muscus dat evenals Grieks moshkhos van Perzisch musk en dat van oud-Indisch muska stamt dat teelbal betekent vanwege de overeenstemming daarvan met de klier onder de staart van het muskusdier. Moschiferus is dan muskus dragend. In Duits heet het Moschustier en levert het Bisam, de bizam, (Latijn bisamum van Hebreeuws besem: geur) Engels Siberian musk deer. … Het is een liefdes- en vruchtbaarheidsdrank, een parfum of geneesmiddel. (http://volkoomen.nl/dieren/Muskus.htm)

Muskus is een geurstof die oorspronkelijk werd gewonnen uit de geurklier van het muskusdier (=muskushert). Ook andere dieren zoals de muskusos, de muskusrat, de muskuseend en de muskustor verspreiden zo’n geur. Hiermee wordt territorium gemarkeerd en/of vrouwtjes gelokt. Tegenwoordig wordt de geur synthetisch vervaardigd.

Een braziliaanse vriendin complimenteerde mij met mijn voortreffelijke beheersing van het portugees, maar, zo voegde zij eraan toe, met de krantentaal zul je het nog wel eens moeilijk hebben. Das klopft. Ik heb via mijn nichtje Juliana een abonnement op de Folha de São Paulo en er staat iedere dag wel iets in waar ik nauwelijks een touw aan vast kan knopen. Mijn vocabulaire is gebaseerd op het gesproken portugees van São Paulo, de vocabulaire van de journalisten is anders.

Different Ways of Speaking
A priest’s language.
The speech of men and of women.
The common people always tend to add extra syllables to their words.

Sei Shonagon (966-1025), The Pillow Book ch.5, 1002 n.C.

To nutmeg kende ik niet in het engels, en in de Guardian of de New York Times gebeurt dat me wel. In het nederlands weet ik in zo’n geval dat iets fout is. Alhoewel, ik kende het woord mui niet tot vorige zomer.